miércoles, 22 de diciembre de 2010

LOTERÍA (DE NADAL)

Pois a ver si sodes agraciad@s,
e xa de paso felices festas e un bo 2011.
A viñeta é de Xosé Lois, do ano 2000.

viernes, 17 de diciembre de 2010

"SUAVE ES LA NOCHE"


Impresionaron no 81 cando foron teloneiros de Los Ramones, 30 anos despois seguen pisando forte nos escenarios do bo rock and roll.
Entre medias tiveron tempo para deixarnos 11 albumes de estudio, varios discos en directo, letras amargas e duras, son enérxico e guitarreiro, concertos nos que a banda dá o mellor de si.
Este sábado 18 de decembro a mellor banda galega de rock toca en Vigo, na sala Priveé. Aí estarei porque “No puedo dejar el rock”.

domingo, 5 de diciembre de 2010

OUTONO


O estalo das achas na cociña,
mañás de xeada,
follas secas nas congostras,
policromía na aba do monte,
olor a castañas e viño novo,
amanitas a carón dos bidueiros,
o berro do porco que presinte a morte,
un pisco ferindo a brancura da neve,
e o outono, meu, que logo nos deixa.
*Foto: Outono nos Ancares

martes, 23 de noviembre de 2010

PEDERASTAS E CONDÓNS


Ó Papa debeulle prestar a visita a España porque arestora está moi activo. Nunha reunión con 150 cardeais trataron o tema da pederastia no clero (supoño que tamén falarían de como erradicala), e agora admite que o uso do condón pode estar xustificado nalgúns casos.
Vale que trate de mellorar a imaxe da igrexa pero conviña deixalo todo ben clariño, non vaia ser que os pederastas eclesiásticos supoñan que poden seguir abusando dos rapaces a condición de usar preservativos.
De tódolos xeitos por algo se empeza. O seguinte paso debería ser poñer máquinas expendedoras de “chuvasqueiros para o pito” en tódalas igrexas. Estarían a carón da pila de auga bendita. A medida sería un éxito: todo deus sabe o ben que presta un canivete despois da misa das doce.

miércoles, 10 de noviembre de 2010

O PAPA E DERIVADOS


PAPA: seica é o representante de Deus na terra. Autoritario, tradicional, retrógrado, machista. Amante da pompa e do boato, afastado da realidade social. Parece pór mais interese en viaxar e na boa saúde das contas bancarias do Vaticano que en erradicar os habituais casos de pederastia no seo da igrexa. Alguén debería comentarlle que cando Xesús dixo “deixade que os nenos se acheguen a min” non era para abusar deles.
Por suposto, tanto el como a cúpula papal gustan de papalicar nas papatorias, gozan coas paparotas, e algúns amosan unha mais que sospeitosa papada.

PAPÓNS: ovelliñas fieis que seguen (o Papa) con entusiasmo, que o escoitan con devoción, que ondean bandeirolas, que berran, que devecen; que esperan horas para velo pasar, fugaz e altivo, no seu auto blindado; que comulgan con rodas de muíño (co indixestas que deben ser).

PAPAHOSTIAS: políticos que lle bailan a auga; que malgastan o diñeiro público nestas andrómenas; que miran para outro lado cando saen a relucir os trapos sucios da igrexa, os escándalos, as contradiccións; que lle bican a man (o Papa) con moito fervor.

E despois estamos nós: que soportamos o Papa, que convivimos cos papóns, que sufrimos estoicamente ós papahostias. A verdade é que non sei como cualificarnos.

jueves, 4 de noviembre de 2010

RAÍCES DO PASADO VI: HOMENAXE A MIGUEL HERNÁNDEZ


Aproveitando que estes días estase a celebrar o centenario do seu nacemento vou deixar na cova un poema que escribín na miña época estudiantil. Daquela estaba en terceiro de BUP ou COU, non lembro ben, e nos ratos libres nos que non xogaba o futbolín ía a biblioteca a ler versos de Miguel Hernández, García Lorca, Machado, Borges, Neruda... Os de Miguel Hernández debéronme impactar especialmente porque despois de rematar El rayo que no cesa escribinlle este poema.

HOMENAJE A MIGUEL HERNÁNDEZ
Jugabas a ser pastor de Orihuela,
a ser nube no enmudecida por el viento,
a correr entre peñascos y matorrales.
¿Te acuerdas?
Te agarraste a la luz roja de la aurora
y volaste alto, muy alto;
cruzaste un horizonte de guerras,
odios y desdichas,
y alzaste tu voz,
tu voz de hombre.
Te alzaste sobre un pisoteado mundo
de hienas siempre al acecho,
de ojos al miedo enfrentados.
Tus palabras rompieron el silencio
y entre collados y arroyos
todavía resuena el eco.
Te alzaste como un estandarte
de hondas raíces
entre campos y trincheras.
Tu voz de trigo
y de lluvia
y de lunas
y de tierra
se dejó oír sobre una España herida
y gritaste a pecho descubierto.
EL RAYO QUE NO CESA no ha cesado
y sigue indeleble por el mundo.
EL NIÑO YUNTERO sigue arando
entre polvo y lágrimas con su yunta.
Miguel, surco de sangre,
el barro te revive.
Miguel, tu te has ido,
pero nos quedan tus versos,
tus versos eternos.
EL VIENTO DEL PUEBLO nos sigue
trayendo tu eco.

sábado, 30 de octubre de 2010

MIGUEL, O RAIO QUE NON CESA

Seica os antigos gregos pensaban que os deuses tiñan envexa dos mais grandes e que por eso chamábanos cedo o seu carón. Pero eu non creo que a chamada dos deuses tivese algo que ver na prematura morte de Miguel Hernández. Foron, mais ben, os cárceres tenebrosos dunha España brutal e desapiadada os que pouco a pouco minguaron a saúde e o final esgotaron a vida do poeta con só 31 anos. Antes, na parede da prisión, escribiu:
“Adiós hermanos, camaradas, amigos:
despedidme del sol y de los trigos”.
Naceu en Orihuela en 1910. Cabreiro na infancia poucos podían imaxinar que chegaría a ser poeta da terra e do pobo, perito en lúas, raio que non cesa.
Pese a súa corta vida está considerado un dos mellores poetas españois do século XX. Hoxe cúmprense 100 anos do seu nacemento.

VIENTOS DEL PUEBLO ME LLEVAN
Vientos del pueblo me llevan,
vientos del pueblo me arrastran,
me esparcen el corazón
y me aventan la garganta.

Los bueyes doblan la frente,
imponentemente mansa,
delante de los castigos;
los leones la levantan
y al mismo tiempo castigan
con su clamorosa zarpa.

No soy de un pueblo de bueyes
que soy de un pueblo que embargan
yacimientos de leones,
desfiladeros de águilas
y cordilleras de toros
con el orgullo en el asta.
Nunca medraron los bueyes
en los páramos de España.

¿Quién habló de echar un yugo
sobre el cuello de esta raza?
¿Quién ha puesto al huracán
jamás ni yugos ni trabas,
ni quién al rayo detuvo
prisionero en una jaula?

Asturianos de braveza,
vascos de piedra blindada,
valencianos de alegría
y castellanos de alma,
labrados como la tierra
y airosos como las alas;
andaluces de relámpagos,
nacidos entre guitarras
y forjados en los yunques
torrenciales de las lágrimas;
extremeños de centeno,
gallegos de lluvia y calma,
catalanes de firmeza,
aragoneses de casta,
murcianos de dinamita
frutalmente propagada,
leoneses, navarros, dueños
del hambre, el sudor y el hacha,
reyes de la minería,
señores de la labranza,
hombres que entre las raíces,
como raíces gallardas,
vais de la vida a la muerte,
vais de la nada a la nada.
Yugos os quieren poner
gentes de la hierba mala,
yugos que habéis de dejar
rotos sobre sus espaldas.

Crepúsculo de los bueyes
está despuntando el alba.
Los bueyes mueren vestidos
de humildad y olor de cuadra,
las águilas, los leones
y los toros de arrogancia,
y detrás de ellos el cielo
ni se enturbia ni se acaba.
La agonía de los bueyes
tiene pequeña la cara,
la del animal varón
toda la creación agranda.

Si me muero que me muera
con la cabeza muy alta.
Muerto y veinte veces muerto,
la boca contra la grama,
tendré apretados los dientes
y decidida la barba.

Cantando espero a la muerte
que hay ruiseñores que cantan
encima de los fusiles
y en medio de las batallas.
Miguel Hernández (Viento del pueblo)

Banda sonora: Para la libertad (Serrat/Miguel Hernández)

martes, 19 de octubre de 2010

NON Ó SECUESTRO EXPRÉS


Secuéstrame pero con unha condición: que me reteas indefinidamente mentres non se efectúe o pago. Eu xa avisei a familia para que baixo ningún concepto entreguen o rescate e tamén teño entendido que o síndrome de Estocolmo as veces funciona o revés.

sábado, 9 de octubre de 2010

AZNAR VERSUS ZAPATERO

Unha prestixiosa revista política estadounidense, Foreign Policy, cualificou a Aznar como un dos 5 peores expresidentes do mundo. Xunto a el está tamén o alemán Gerard Schröder e expresidentes de Nixeria, Filipinas e Tailandia.
Por fin alguén valora como se merece a traxectoria política deste homiño de estado.

Crises, paro, reforma laboral, folga xeral, primarias en Madrid: Zapatero é tan de esquerdas que ultimamente non dá unha “a dereitas”.

martes, 5 de octubre de 2010

O DERRADEIRO SOBREVIVENTE


Da luz gris dun ceo brutalmente ferido;
dun silencio enxordecedor que escorre polas fendas do asfalto;
dun tobo calquera agochado entre outras cavidades;
da tristura dun epílogo que non respecta o azul, a compaña, as ilusións, a maxia das ventás iluminadas ou a conversa nas esquinas;
dunha atmosfera empezoñada que gravita sobre un caos esvaradío e fai mais éstrana a realidade, emerxeu o Derradeiro Sobrevivente.
Como quen sae do baleiro ó baleiro.
Nun desorde de recordos e maldicións na cidade xa sen nome respirou un ar fedorento, receou da súa propia présa, contemplou a silueta do inferno.
Deixouse perder por escuros labirintos sentenciados o esquecemento.
Quixera sentir outras voces, outras mans, un teléfono soando na distancia, ver que a lúa e as estrelas seguían alá enriba.
Pero xa nada deso queda. Cada paso é como unha trampa, detrás de cada porta un estremecemento. Camiñar e esperar son sinónimos de algo que xa non ten sentido.
Quixo berrar e as verbas non brotaron.
Ferido, desorientado, subiu escaleiras a ningures, percorreu travesías sen saída, atopou limiares lindando co abismo e soubo que agora empezaba a outra conta atrás, a verdadeira, a mais difícil, a irremediable.
Na desolada mañá, na cidade xa sen nome, polo que antes fora unha rúa camiñou sen rumbo o Derradeiro Sobrevivente.

miércoles, 29 de septiembre de 2010

COUSAS VEREDES...

Nas miñas saídas sendeiristas de fin de semana atopas de cando en vez cousas curiosas. Velaquí algunhas:


En Castro Laboreiro (Portugal) poñen velas nos carreiros, non sei si para espantar os meigallos ou para alumear os transeúntes nocturnos.


Na Peroxa (Ourense) hai poetas rurais que fan publicidade das fontes. Conviña algunha indicación mais porque eu a fonte non a atopei.



E en Vilar (Folgoso do Caurel) o Xan fai as recomendacións pertinentes os visitantes coa ortografía propia do lugar.

martes, 21 de septiembre de 2010

LABORDETA


Jose Antonio Labordeta: socarrón, escéptico, republicano, pacifista, home de ben comprometido co pobo e as súas xentes.
Jose Antonio Labordeta: escritor, articulista, poeta, cantautor, político honrado.
Ensinou historia nos institutos; publicou un bo feixe de libros de poesía; para dar a coñecer mellor os seus versos arredor dos 70 empezou coa carreira musical e algunhas das súas cancións foron himnos de liberdade; metido en política elixírono deputado o Congreso pola Chunta Aragonesista en dúas lexislaturas e tivo o detalle de bo gusto de mandar “a la mierda” os do PP, esa caterva de alborotadores que o insultaban mentres dispoñía da súa quenda na tribuna de oradores. Foi un berro de rebeldía, claro e conciso, para poñer a certos señores no sitio que mellor lles corresponde.
O vin dúas veces en concerto, teño cintas e vinilos seus que aínda escoito de cando en vez, seguín a serie televisiva “Un país en la mochila”, e cando retransmitían pola 2 os debates do Congreso dos Deputados esperaba ó final para oír, durante os poucos minutos que lle deixaban, como a súa voz poñía algo de sentido común e dignidade entre tanta palabrería e dialéctica oca.
Lembro agora uns versos que lle dedicou Sabina nun disco que Labordeta gravou en directo en 1991 “Tu, yo y los demás” :
“Tres cosas tiene Aragón
que no cambian de chaqueta:
Buñuel, Francisco de Goya
y la voz de Labordeta”.
Sirvan agora estas liñas, apresuradamente escritas, como homenaxe póstuma a traxectoria vital dun home que admiro e respecto, e que deixa unha pegada de decencia e honradez na que moitos deberían aprender.

lunes, 13 de septiembre de 2010

UNHA DE MEMES

Por xentileza de Xenevra véxome involucrado unha vez mais nesta trasnada dos memes. Non gusto moito deles pero, como ben di ela, non leva moito tempo facelo e tampouco é cuestión de rexeitarlle o convite. Así que...
Canto tempo levas como blogueiro?
Creo lembrar que desde novembro do 2006, xa choveu, aínda que non son moi prolífico e tomo o meu tempo entre post e post.
Como coñeciches a existencia dos blogues?
Exactamente non o sei, supoño que cando un está de baixa e ten todo o día libre acaba descubrindo que hai xente para todo, mesmo para estas caralladas.
Cinco blogues que sigas diariamente ou con moita frecuencia?
Diariamente non, pero todos os que teño enlazados como “cómplices habituais” sígoos habitualmente.
Es lector anónimo dalgún blogue?
Aínda que moitas veces non comento, si entro habitualmente nalgún blogue sempre remato por presentarme.
Algúns autores que che acorden especial simpatía.
Hai moitos, pero vou citar 3 que están moi preguiceiros ultimamente (a ver si se animan): Suso Lista, Doutora Seymour e Vermella.
Con que cinco blogueiros irías de esmorga?
Seguramente coa maioría deles, pero para tomar uns cantos cubatas penso que Chousa, Carlos Sousa e Brabido son uns bos pés.
Con que blogger pasarías unha noite de loucura sexual?
Esta pregunta non é pertinente, despois lee esto a Raposiña e qué.

Namorácheste algunha vez dalgún bloguer?
Non, pero fixestes ben preguntar porque podía habelo feito.
Estás satisfeito co teu blogue?
O día que non o estea bótolle o pecho a cova.
Espallar este meme entre 3 e 5 blogues.
E agora a quen meto eu nestas lerias??!! Serán 3 para molestar o menos posible e espero que non estean xa nomeados. A ver, a ver, pito, pito, gorgorito: Bolboreteira, Maribel-bel e Manuel L. Rodrigues. Noraboa a tódolos premiados, he, he!!! Pois eso, si ledes esto e vos apetece seguir o meme vale, e si non tamén.

domingo, 5 de septiembre de 2010

UNHA DE BALNEARIOS


Xa sei onde teño que pasar uns días se quero recuperarme dos excesos do verán, dos estragos do sol e da noite, do abafo dos termómetros e desta tristura de ver tanto monte galaico/portugués chamuscado.
Aí podo fortalecer o espírito, probar augas minero-medicinais, recuperar o ton físico e muscular. Poden darme baños de hidromasaxe, coidados faciais, unhas fregas relaxantes polo lombo e polas miñas cansadas poutas.
E todo esto venme moi ben tendo en conta que onte participei na VIII Andaina Popular de Ribeira, 50 km. por terras barbanzanas. Pouco para un raposo dirán algúns, pero hai que andalos digo eu!!!!

miércoles, 4 de agosto de 2010

A TODA VELA


Soñas co mar
como cunha profecía de antigos tempos.
Sóñalo mentres imaxinas
que viaxas a países máxicos
e a praias de fina area.
Tamén a ti, navegante,
te espera Ítaca;
tamén ti desexas unha Penélope
pensativa, fermosa,
envolta no seu mundo
de agullas e manteis.
Todos queremos chegar
a Illa do Tesouro
e ser Jim Hawkins,
neno entre piratas rudos,
heroe de barco e da tenrura.
Buscamos a liberdade en alta mar
e o vento salgado na cara,
ser temoneiro do destino,
o horizonte enchendo os ollos
e navegar e navegar.
E que o mar bravo non fenda
o cristal dos barómetros,
que o proa enfile sempre
a rota escrita nas estrelas,
a bandeira ondeando no mastro,
ron para a viaxe
e as noites ateigadas de lúa.
E chegar así
e espertar así
un amencer calquera
en Ítaca, na praia soñada,
á beira do tesouro,
e esquecer por uns intres
que fóra está o fume, o desacougo, a resaca,
os atascos, as alertas vermellas,
o ruído insoportable, o asfalto
e quilómetros e quilómetros de autoestrada
.

martes, 20 de julio de 2010

WESTER VIII: OS SETE MAGNÍFICOS


Onte volvín a ver “Os sete magníficos” de Jhon Sturges. Rodada en 1960 conta a historia dun grupo de pistoleiros que se xuntan para defender a unha aldea de granxeiros mexicanos duns bandoleiros liderados por un tal Calvera. A película tivo bastante éxito e está ben considerada dentro do wester aínda que para min non pasa de normaliña.
Esta é unha adaptación do filme de Akiro Kurosawa “Os sete samurais”; eu non a vin pero todos coinciden en sinalar que a cinta do nipón e moi superior. Jhon Sturges ten traballos mellores como “Conspiración de silencio” , e mesmo dentro de wester “Duelo de titáns”.
No elenco de actores estaban os mais duros de Hollywood: Yul Brinner, Steve McQueen, Charles Bronson, James Coburn. Pero non se profunda nos personaxes e estes amósanse superficiais, lacónicos, fríos. James Coburn é excesivamente chulo. A Yul Brinner sempre o considerei un tipo artificial con andares e xestos de robot; Robert Vaugn móstrase como fóra de contexto e remata por exasperar. E o mais novo do grupo, Horst Buchholz, pasa todo o tempo entra a sobreactuación e a torpeza, a súa historia de amor non ten moito sentido e a escena na que intenta tourear a unha vaca é sinxelamente ridícula.
O mellor do filme é a imaxe que quere dar dos pistoleiros: personaxes vagabundos, atormentados, sen fogar, sen lazos familiares, sen futuro; que lles custa adaptarse os novos tempos que veñen; que tratan de buscarlle un sentido a vida e que están dispostos a facer ese traballo non polo diñeiro (o que lles pagan é irrisorio) senón polas ganas de volver a acción, e poida que tamén porque entenden que neste caso vale a pena loitar, e quizais morrer, por unha causa xusta.
Por suposto hai que destacar a música de Elmer Bernstein, grandiosa e impactante como poucas.
E dúas frases para a reflexión:
Os mexicanos piden que lles axude e ofrécenlle todo o que teñen de valor e Yul Brinner dilles: “Téñenme ofrecido moito polo meu traballo pero nunca antes me ofreceran todo”.
Cando a xente da vila non quere que un indio sexa enterrado no camposanto un viaxante pregunta:
“¿Desde cando non deixan enterrar os indios no cemiterio?"
“Desde que o pobo se civilizou”.
Por certo, dado o éxito inicial fixéronse ata 3 secuelas: non volas recomendo, cada una delas e peor ca anterior.

domingo, 11 de julio de 2010

OUTRA NOITE DE ROCK


Mentres outros soñan coa victoria de España ante Holanda, proban antídotos contra as altas temperaturas, gastan as horas en terrazas rutinarias con xenebra de garrafón, discuten cos veciños, buscan os ángulos mortos das credenciais caducadas, fan zapping por programas tan planos como a pantalla do televisor e acaban mercando na teletenda unha terapia a prazos contra a desolación, eu invisto en rock na compaña de C.
Soaron os acordes de Amenaza desastre e un lóstrego fixo estremecer os corazóns. O rock estaba aí, no campo de fútbol de San Cosme, sobrio, delgado, melenudo, visceral, auténtico, por riba do tempo e das modas, inmune os vaivéns das discográficas, aguantando o tipo, tolo por incordiar, incombustible como ese Leño do que formou parte.
No escenario xente de confianza: Rafa J. Vegas ó baixo, e Mariano Montero á batería.
Nas dúas horas de actuación tivo tempo para presentar cancións de seu novo traballo (Amaina tempestad; Tu que, yo que; A veces cuesta llegar al estribillo) e repasar éxitos anteriores (El asa del cubo; Flojos de pantalón; Deja que les diga que no...). Non podían faltar temas como Agradecido ou Pan de higo, e por suposto guiños a Leño con El tren (que nunca lla oíra tocar en concerto) e Maneras de vivir.
Foise con Navegando (a muerte), falando de náufragos na barra dalgún bar. Soubo a pouco o concerto e votei en falta que non se interrelacionara mais co público, pero a pegada do madrileño fixo que outra noite de rock fora inesquecible.
Rosendo, pa sempre.

*Banda sonora: Flojos de pantalón.

jueves, 8 de julio de 2010

ROSENDO EN ZAMANS


Este sábado Rosendo estará en Zamans (Vigo) no Karrascal Rock. Eu tamén.

viernes, 2 de julio de 2010

CARTA ABIERTA A UN LOCO CABALLERO


Hoy mis ojos cabalgan la llanura,
este tambor de viejas resonancias,
acariciando el sueño de ser libre.
Son los mismos caminos,
los mismos que cruzaste tantas veces
con un febril deseo de victoria,
viajero delirante, asceta de los trigos
en el límite exacto de la altura.
Para adentrarme
en el mar llameante de tus ojos
y asirme a las razones de tu filosofía
he llenado de viento mis alforjas
y a lomos de tu alado Clavileño
he contemplado los senos de turquesa,
este Tabor idílico de arcilla
de la noche manchega en plenilunio…

Sabes, amigo mío,
que yo también confundo molinos con gigantes,
que he pretendido a veces
liberar andresillos de las garras
de amos sin escrúpulos;
que la imaginación me engaña en ocasiones
diciéndome al oído que es castillo y no venta,
el yelmo de Mambrino y no bacía.
Todas las madrugadas
me lleven dulcineas por los ojos
y restalla el amor en mi costado
cada vez que me apresto a la batalla.
Siento mucho decirte
que han prohibido soñar a los poetas.
Les molesta a los grandes
nuestra ebriedad de luz
y non nos dejan caminar tampoco
por estelas de nubes y espadañas
hasta una torre de nieve con palomas….

También debo decirte
que encierran a los niños y a los locos
mientras las sanguijuelas
escriben con su lengua la historia del presente.
Y sin embargo la luz de tu recuerdo
me impulsa en mil cabriolas
a descubrir caminos donde libar el polen
de esta loca aventura que es la vida.

"Del poeta zamorano Luis García Pérez"

jueves, 27 de mayo de 2010

WESTER VII: GRUPO SALVAXE


Xunto con Jhon Ford e Howard Haws, Sam Peckimpah está entre os mellores directores da época dourada do wester. E a diferencia dos outros soubo redefinilo, reinventalo cando os camiños que o xénero seguía estaban xa moi trillados.
En 1969 dirixiu Grupo Salvaxe (The Wild Bunch), un dos mellores westers da historia. Algúns acusárono de violencia excesiva e gratuíta. Non tal: a peli e violenta porque reflexa unha época violenta; nun mundo de homes rudos e fortes, nun territorio aínda sen estructura de país a supervivencia só se impoñía pistola en man. Nese mundo impreciso da fronteira que Peckimpah soubo reflectir tan ben a morte e a brutalidade era algo demasiado cotián.
Grupo Salvaxe é a historia duns homes que viven a marxe da lei (porque xamais souberon vivir doutra forma) e a duns cazadores de recompensas (non mellores ca eles) que os perseguen implacablemente. O mundo cambia a pasos axigantados, o vello oeste está a piques de desaparecer e eles saben que non teñen futuro nese novo orde que se lles ven enriba.
O espectador remata por ter mais simpatía pola banda liderada por Pike Bishop (un espléndido William Holden) porque entre eles hai un código de honor, un respecto mutuo. Quizais non sexan amigos, pero son compañeiros e eso levarano ata as derradeiras consecuencias. “Seguiremos todos xuntos, como sempre fixemos. Si estás con alguén estalo ata o final. Senón es un animal, e estás acabado”, dille Pike Bishop a Téctor (Ben Jhonson).
Pola contra os perseguidores, excepción feita de Deke Thornton (Robert Ryan), son individuos sen escrúpulos, sen ningún tipo de lealdade, porcalleiros só movidos pola ambición.
Estamos arredor de 1913 co contexto de revolución mexicana de fondo. México é un fervedoiro de loitas intestinas. E aí está o xeneral Mapache, un cacique noxento, un infame individuo disposto tamén a sacar tallada do sangue do pobo.
E para ese tirano farán un último traballo, o roubo dun cargamento de armas, que lles permita retirarse cun bo botín. O golpe sae ben aínda que a cousa se complica cando Mapache fai prisioneiro primeiro e tortura despois a Angel, o membro mexicano da banda.
Bos actores, asiduos do wester: William Holden, Ernest Borgnine, Robert Ryan, Edmond O’Brien, Warren Oates, Ben Jhonson. A esto hai que engadirlle un guión axeitado, os diálogos, a mestría do director coa cámara lenta, a fotografía de Lucien Ballard, a música de Jerrry Fielding....
“ Todos soñamos con volver a ser nenos. Ata o peor de nós. Poida que o peor de nós o desexe mais ca ninguén”, dille un vello mexicano a Bishop. Eles sábeno pero saben tamén que non é doado conseguilo despois dunha vida delitiva e violenta, ateigada de excesos, balazos, whisky, putas e sangue.
Por eso ó final deciden rescatar o seu amigo das gadoupas do xeneral Mapache, como a única forma de recuperar a inocencia, e recorren firmes o treito que os pode levar a morte pero que tamén é un camiño de redención en nome de honor e sobre todo de amizade.

lunes, 17 de mayo de 2010

DÍA DAS LETRAS GALEGAS: UXÍO NOVONEYRA


PASADAS TÓDALAS FRANCIAS
Pasadas tódalas Francias
por Ocitania ou Gascuña
ou de París a Iruña
xa diluídas distancias.
A Aragón por Cataluña
ou polo Norte por Son.
En pasádalas Navarras
as cadeas e as barras.
Pasados León e Castela
por Castela a León.
En pasado Monte Irago
e xa en Lingua de Galicia
Ponferrada e Vilafranca
deixando a chaira estanca
enas mesmas portas dela.
O Valcarce e sin perguicia
as penas de garamela
apeitar para o Cebreiro
polo marcado carreiro
que a neve volve vago.
Encarar o porto incerto
o longo cerengo aberto.
A un lado i autro del
todo o horizonte en vela
os Ancares i o Courel.
Pasada Triacastela
do Iribio as faldras fago.
E por Samos Sarria a Lugo.
Oh Lugo a ti me adugo
e solo por ti me arredo
que ben mereces desandes!
Ver a Ponte a antiga vía
a Muralla a Catedral
de Dona Santa María
o Coro e o Grial.
E ver fincadas rezar
coma co antigo medo
poñer a súa alma núa
didiante dos Ollos Grandes.
E despois de rodear
de rodear e de estar
que non se fai o Camiño
solo para o rematar
cruza e debruza no Miño:
Portomarín sulo lago.
Palas Melide Arzúa.
E logo xa Compostela
/ Monxoi! Eoi! Ei Santiago! /
e párame á vista dela
mirar como eu o fago.

Uxío Novoneyra, 1993.

miércoles, 12 de mayo de 2010

ESE MOZO TRISTE E SOLITARIO


Con tan só 19 anos escribiu La chica de ayer, unha das cancións mais emblemáticas do pop nacional. Despois virían outras: Una décima de segundo, Luz de cruce, El sitio de mi recreo, Se dejaba llevar,...
Antonio Vega: intimista, nostálxico, confuso, tormentoso, poeta.
Viviu nunha época de excesos onde só importaba o presente, a raia que separa o ben do mal era demasiado tenue como para decatarse de que lado se estaba. Compoñendo foi un anxo e pisou a moqueta do éxito pero os demos cotiáns levárono o inferno escuro das drogas.Coñeceu o reverso tenebroso da vida e entre o caos e a poesía camiñou perdido por labirintos indescifrables pisando de madrugada sendeiros que parecían sen saída.
Prematuramente avellentado aínda así había luz no seu rostro enfraquecido. Unha estraña aura emanaba da súa figura.
Antonio Vega deixounos o 12 de maio do ano pasado e quixo a casualidade (ou causalidade) que a súa derradeira gravación fora unha canción de Leño para un álbum de tributo-homenaxe a este grupo que tamén foi do mellor do rock urbano deste pais.
Os xenios sempre acaban por xuntarse.


*Banda sonora: Antonio Vega, Sin solución.

martes, 4 de mayo de 2010

NADA ESPECIAL

Chegou maio cunha lumbalxia baixo o brazo, con Voltarén e relaxante muscular 3 veces ó día, cunha nai que sorrí dende a súa fraxilidade e pregunta “e cando volves, meu ben?”, cun buraco na conta corrente, con Hacienda sempre pendente de nós, con propósitos de emenda difíciles de cumprir, con licor café arrefriando na neveira, coa túa voz o outro lado do teléfono salvándome do tedio destes días de repouso sen nada que facer.
..

domingo, 25 de abril de 2010

CRAVOS REVOLUCIONARIOS


Houbo un día en que os aires de liberdade sopraron en Portugal.
Houbo un día en que un raio de esperanza rachou o vello “Estado Novo” do dictador Salazar.
Tal día como hoxe, no 74, Portugal esperta dun pesadelo e toma conciencia de si mesmo. Unha canción foi o sinal para que a historia cambiara de rumbo, a revolución se fixera romántica, e rúas e prazas se enchouparan de feitizo. E abril foi un mes de esquerdas e brindouse con fado e vinho verde.
Nunca antes un pobo bailou tan a gusto cos militares sublevados.
Xamais a poesía foi tan amiga dos uniformes.
Xamais os caraveis confraternizaron tanto cos fusiles.
Ben está lembralo.

...

martes, 23 de marzo de 2010

FEIRA DO VIÑO DE AMANDI


Vide tódol@s que queirades que viño non ha faltar!

martes, 16 de marzo de 2010

RAÍCES DO PASADO V: O CORAZÓN DA AUGA


Nun rumor de coutos secretos
dorme o corazón da auga.
¿Que palabra xa esquecida
dará as chaves do seu nome?
¿Por qué arterias de cores vertixinosos
chégase ata a fonte?
¿Por qué profundidade ata o seu peito?
Da cifra dos seus latexos nace a esperanza
como un pandeiro que batera nos montes,
como un néctar fresco acariñando
a gorxa submisa do home.
Lúas de mercurio vixíanlle os soños.
Recollido e silandeiro fíxose sangue,
espiral, maxia, folerpa de brumas,
ouro líquido buscando as mans,
invisibles regatos agromando oasis
na face sedenta do deserto.
Das súas bágoas brotan as mimosas.
Un tremor axita a saiba das flores,
atrona as ladeiras e os crepúsculos,
navega por longas e escuras tobas
e suicídase á beira duns beizos,
incapaces de sentir a odisea do manancial.
Lúas de mercurio vixíanlle os soños.
Das súas bágoas brotan as mimosas.
¿En que rumor de coutos secretos
dorme o corazón da auga?

miércoles, 10 de marzo de 2010

E O VENRES EN BOLMENTE



Pois si, este venres vaise facer a presentación do libro en Sober, no local social de Bolmente. Si andades preto podedes achegarvos (tamén haberá actuación musical, e poida que ata pinchos).
Estades avisados.

sábado, 6 de marzo de 2010

55 MENTIRAS SOBRE A LINGUA GALEGA






“Como vou esquecer a miña lingua se esa foi a herdanza de meu pai e mais miña nai!”
Un emigrante de Vimianzo en Montevideo.







Estes días ando a ler o libro “55 mentiras sobre a lingua galega”(supoño que a maioría de vos xa o coñecedes).
Dunha forma clara e sinxela, non por eso menos rigorosa, desmonta e bota polo chan as mentiras que algún partido político (léase PP) e algúns colectivos ( Galicia bilingüe, por exemplo) argallaron sobre a nosa lingua. Esas mentiras son “un conxunto de falacias co único fin de destruír a parte do universo que o noso idioma representa. Naceron movidas polo desprezo e por ideoloxías que xogan a proclamar todo aquilo que non son. Mesmo están as que posúen o cheiro inconfundible do odio.”
Si aínda non o lestes recoméndovolo porque “contribúe a desenmascarar a quen só coñece palabras de exclusión, de segregación e de negación” con respecto o galego.
Por suposto, tamén lle recomendo a súa lectura a Núñez Feijoo, Jesús Vázquez, Roberto Varela, Agustín Hernández,... por citar só algúns dos politiquillos que pretenden o esmorecemento e mesmo a desaparición do noso idioma. De Gloria Lago nin falo porque esa é tan impresentable que xa non ten remedio.

* O entrecomiñado pertence o libro e a viñeta de abaixo é de Xosé Lois, que supoño que non lle molestará que a reproduza nesta cova.

domingo, 14 de febrero de 2010

AMORES ETERNOS


“Nada es para siempre y una historia de amor solo es eterna cuando se deja a tiempo.”
José Luís Alvite dixit.

miércoles, 3 de febrero de 2010

WESTER VI: BAILANDO CON LOBOS


Non lle foi mal a Kevin Costner en 1990 no seu debut detrás da cámara con este wester nunha época na que o xénero estaba de capa caída. Conseguiu 7 oscars, entre eles o de mellor película e mellor director. A destacar tamén a fotografía de Dean Semler e a excelente banda sonora de John Barry.
O tenente John Dunbar, cansado e desenganado da guerra, solicita ser destinado a un remoto posto militar porque quería “ver a última fronteira antes de que desapareza”.
Alá, só nun destartalado forte, entra en contacto coas inmensas praderías, coa natureza e cos indios sioux. Aprende a respectalos, a comprender a súa cultura e despois a querelos.
E John Dunbar que foi buscando a última fronteira acabouse encontrando a si mesmo e converténdose en “Sumani tu tonka ohuachi”, o que baila con lobos.
Película ecolóxica, con imaxes cheas de lirismo, espacios abertos, unha defensa da natureza e do desenrolo sostible (verbas tan en boga hoxe en día). Película que supón, o meu ver, un dos mais honrados achegamentos a cultura dos pobos indios, lonxe dos estereotipos tan inxustamente mostrados na maioría dos filmes que os definen como rudos salvaxes e asasinos sen escrúpulos. Unha mirada reflexiva sobre o seu mundo, os seus costumes e o que significou para eles o brutal choque de culturas coa chegada masiva dos rostros pálidos.
Por suposto, que tamén matan, teñen liortas con outras tribos e defenden o seu territorio coa sangue si é preciso. Pero son un pobo culto, orgulloso, xeneroso, espiritual, amante da familia e das tradicións, que convive en harmonía coa Nai Terra sen o desmesurado egoísmo e ambición do home branco, que coida os recursos naturais porque sabe todo o que significan.
Mentres sostén na man o casco dun conquistador español, o vello xefe indio Dez Osos dille o tenente Dunbar :
“Os homes que levaban esto viñeron hai moito, na época do avó de meu avó. Conseguimos botalos. Despois viñeron os mexicanos que xa non veñen. E na miña época os texanos. Todos se comportaron igual. Collen o que lles peta, sen pedir permiso.
Non sei si estamos preparados para esta xente. Pero tes razón, seguirán vindo.
Cando penso nesto miro este casco. Só temos este pais. Loitaremos por el.”

E loitaron, e perderon, porque na vida real os bos non sempre ganan.

sábado, 23 de enero de 2010

LA CIUDAD AUTOMÁTICA


Por motivos familiares pasei estes últimos días no Hospital de Monforte. Os hospitais son lugares depresivos, dolorosos, tristes, claustrofóbicos, pero teñen o seu lado positivo: as horas pasan lentas e co o tempo que sobra pódese repasar a prensa, facer encrucillados, autodefinidos, sudokus, e tamén volver a ler “La ciudad automática” de Julio Camba.
Publicado en 1932 é unha recompilación de artigos sobre Nova York (cidade na que residiu por aqueles anos) e o modo de vida americano. A súa prosa lúcida e humorística, o estilo irónico e socarrón fai que ler as súas crónicas sexa toda unha ledicia.
Déixovos uns exemplos.

LOS INTRUSOS DEL ARTE
“Hasta ahora, cuando un vecino de Nueva York quería establecer una lechería o una papelería, una casa de comidas o una tienda de flores, elegía por si mismo el Sindicato de criminales que le merecía más crédito y se ponía de este modo a salvo de posibles sorpresas. El Sindicato pasaba a robarle todas las semanas la cantidad convenida, y esta operación se realizaba con tanta normalidad y tan poca violencia como el cobro de la luz o el del alquiler. A veces aparecía por la tienda un ladrón desconocido quién, tirando de pistolón, conminaba al tendero para que le abriese la caja de caudales, y el tendero, ante aquella amenaza, procedía de igual manera que hubiese procedido ante la oferta de un producto comercial innecesario.
-Lo siento mucho –decía-, pero yo me entiendo con la firma Tal. Aquí tengo, precisamente, el último recibo…
Y si el ladrón desconocido creía que aquella tienda estaba dentro de su zona y que su Sindicato era el único Sindicato con derecho a robarla, allá los dos Sindicatos que resolviesen el asunto por las malas o por las buenas, pero el tendero no sufría jamás violencia alguna.”

DICE CALVIN COOLIDGE…
“Todos los días el Herald Tribune publica en lugar preferente un artículo titulado Calvin Coolidge says (Dice Calvin Coolidge)…
Este título general está lleno de promesas, pero se pone usted a leer y resulta que Calvin Coolidge no dice nada. Al principio, viendo que Calvin Coolidge no decía nada yo suponía de buena fe que no se le ocurría nada y mi opinión sobre el ilustre hombre público comenzó a bajar considerablemente; pero a medida que Calvin Coolidge seguía sin decir nada esta desestima empezó a trocarse en un sentimiento muy parecido a la admiración.
-Pase el que a este hombre no se le ocurra nada un día ni dos, una semana o hasta un mes – pensaba yo-, pero ¿cómo es posible que no se le ocurra nada nunca? Una vacuidad tan perfecta no puede ser espontánea. Indudablemente, Calvin Coolidge tiene un arte prodigioso que le permite tratar todos los temas sin comprometer jamás su pensamiento. Eso de coger todos los días cuatrocientas o quinientas palabras, cada una de las cuales posee una significación concreta, y combinarlas de tal modo que todas juntas carezcan totalmente de sentido, no lo hace un cualquiera. Distribuidas al azar las palabras siempre dicen alguna cosa, más o menos congruente, y sólo con una distribución inteligentísima se puede conseguir que no digan jamás cosa ninguna.”


Por suposto, calquera parecido deste último extracto con algún político actual é mera coincidencia.

domingo, 10 de enero de 2010

GIL DE BIEDMA


A súa aportación literaria foi escasa: en verso deixounos, aparte algúns poemas soltos publicados en revistas, “Compañeros de viaje” (1959), “Moralidades” (1966) e “Poemas póstumos” (1968), entre medias un libro de temática amorosa “A favor de Venus” (1965); e en prosa un libro de memorias “Diario de un artista seriamente enfermo” (1974), e “El pie de la letra” (1982), unha colección de ensaios e artigos.
Pese a tan escasa producción
Jaime Gil de Biedma está considerado como unha das voces mais representativas da xeración poética dos 50, chamada a dos poetas sociais.
E a súa unha poesía social, de denuncia, de rebeldía (no fondo despreza a clase burguesa da que forma parte), de crítica o réxime franquista e o capitalismo. Usa unha linguaxe directa, crúa, moitas veces coloquial porque pensaba que “el lenguaje de un buen poema no debe necesariamente diferir del de una buena prosa” e recoñeceu que algúns dos seus mellores poemas escribiunos o amparo do alcohol, o que sempre me pareceu digno de eloxio.
O existencialismo lévao o pesimismo e o desencanto. Morreu fai 20 anos, o 8 de xaneiro dos 90, aínda que xa deixara a poesía desde principios dos setenta, quizais porque como el mesmo escribiu
“yo creía que quería ser poeta, pero en el fondo quería ser poema”.
Por certo, acaba de chegar as carteleiras unha película baseada na súa vida: “El cónsul de Sodoma”, con Jordí Molla no papel protagonista. Haberá que vela.
Aquí vos quedan dous poemas seus e outro mais musicado por
Loquillo, pero animo a quen queira a que se achegue mais polo miúdo a súa obra. Vale a pena.


DE VITA BEATA
En un viejo país ineficiente,
algo así como España entre dos guerras
civiles, en un pueblo junto al mar,
poseer una casa y poca hacienda
y memoria ninguna .No leer,
no sufrir, no escribir, no pagar cuentas,
y vivir como un noble arruinado
entre las ruinas de mi inteligencia.



CONTRA JAIME GIL DE BIEDMA
De qué sirve, quisiera yo saber, cambiar de piso,
dejar atrás un sótano más negro
que mi reputación –y ya es decir-,
poner visillos blancos
y tomar criada,
renunciar a la vida de bohemio,
si vienes luego tu, pelmazo,
embarazoso huésped, memo vestido con mis trajes,
zángano de colmena, inútil, cacaseno,
con tus manos lavadas,
a comer en mi plato y a ensuciar la casa?
Te acompañan las barras de los bares
últimos de la noche, los chulos, las floristas,
las calles muertas de la madrugada
y los ascensores de luz amarilla
cuando llegas, borracho,
y te paras a verte en el espejo
la cara destruida,
con ojos todavía violentos
que no quieres cerrar. Y si te increpo,
te ríes, me recuerdas el pasado
y dices que envejezco.
Podría recordarte que ya no tienes gracia.
Que tu estilo casual y que tu desenfado
resultan truculentos
cuando se tienen más de treinta años,
y que tu encantadora
sonrisa de muchacho soñoliento
-seguro de gustar- es un resto penoso,
un intento patético.
Mientras que tú me miras con tus ojos
de verdadero huérfano, y me lloras
y me prometes ya no hacerlo
Si no fueses tan puta!
Y si no supiese, hace ya tiempo
que tu eres débil cuando me enfurezco…
De tus regresos guardo una impresión confusa
de pánico, de pena y descontento,
y la desesperanza
y la impaciencia y el resentimiento
de volver a sufrir, otra vez más,
la humillación imperdonable
de la excesiva intimidad.
A duras penas te llevaré a la cama
como quien va al infierno
para dormir contigo.
Muriendo a cada paso de impotencia,
tropezando con muebles
a tientas, cruzaremos el piso
torpemente abrazados, vacilando
de alcohol y de sollozos reprimidos.
Oh, innoble servidumbre de amar a seres humanos,
y la más innoble
que es amarse a sí mismo!

jueves, 7 de enero de 2010

CARA OU CRUZ


Seica Belén Esteban cambiou a CARA a golpe de talonario.
A Berlusconi, e xa era hora, rompéronlle a CARA.
¿CARA ónde vai este mundo despois de que o cumio de Copenhague rematase nun vergoñento fracaso?
Por reis un pai non lle puido mercar a playstation o seu fillo: demasiado CARA.
¿Terás CARA?, disme e nos teus ollos creo albiscar un xesto entre enfadado e pícaro.
E a mal tempo boa CARA (ou viceversa).

domingo, 3 de enero de 2010

REIS MAGOS


Xa sei que lles vou pedir este ano os reis:
QUE ABDIQUEN.